نور آبی نمایشگرهای دیجیتالی و اثرات مخرب آن
اسنوا
تا به حال نام نور آبی یا نور ماورا بنفش که اختصارا به نور UV نیز شهرت دارد را شنیده‌اید؟ این نور پر قدرت ترین طیف نوری قبل از تشعشات پرتو X و پرتوهای گاما بوده و در محدوده‌ی نور مرئی یعنی در طول موج ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر قرار دادر و و از طول موج ۴۰۰ نانومتر و کمتر از آن شروع می‌شود. ویژگی‌های این نور از این قرار است که طول موج کمتری داشته و انرژی زیادی دارد به همین دلیل اثرات بسیار زیادی برای بافت‌های زنده داشته باشد. این موضوع منجربه مشکلات بسیار زیادی نظیر آسیب به بافت پوست و آسیب دیدن شبکیه چشم شود. این نور به وفور از طریق منابع طبیعی و غیر طبیعی و یا مصنوعی در محیط زندگی انسان‌ها یافت می‌شود.
ضمنا از آنجایی که بحث نور و روشنایی است، اگر در نظر دارید تا مهم‌ترین نکات نورپردازی منازل مدرن را بدانید و از جدیدترین متد‌های دکوراسیون و دیزاین و نورپردازی آشپزخانه‌های مدرن خبردار شوید، حتما این دو محتوا را مطالعه کنید.
مهم‌ترین منبع نوری که نور فرابنفش را پدید می‌آورد نور خورشید است؛ اما منابع غیر طبیعی و یا مصنوعی بسیار زیادی نیز وجود دارند که این نور را ایجاد می‌کنند و می‌توانند عوامل زیان باری را با خود به همراه داشته باشند. از مهم‌ترین منابع نوری که به طور مستمر در طی شبانه روز با آن‌ها سر و کار داریم، کلیه دستگاه ها و قطعات الکترونیکی و دیجیتالی مانند نور تلویزیون‌ها و نمایشگرهای خانگی، لپتاپ، موبایل و تبلت ها هستند که ما تقریبا برای تمام امور روزانه‌ی خود از آن‌ها استفاده می‌کنیم.
اسنوا راهنمای دنیای دیجیتال خانواده
در این محتوا قصد داریم به تاثیراتی که نور آبی این لوازم بر عملکرد طبیعی بدن ما می‌گذارند بپردازیم و راهکارهای مناسبی برای آن‌ها در نظر بگیریم. دلیل این امر آن است که اجتناب کامل از نور آبی کار بسیار سخت و عملا غیر ممکنی است؛ بنابراین ارائه‌ی راهکارهایی مناسب برای جلوگیری از آسیب‌ها و زیان‌های احتمالی نور آبی، گزینه‌ی خیلی بهتری است.
پس همراه اسنوا باشید تا در این محتوا به ارائه‌ی راهکارهای اصولی برای جلوگیری از آسیب‌های نور آبی نمایشگرهای دیجیتالی بپردازیم.
نور آبی و اثرات آن چگونه به وجود می‌آید؟
همانطور که قبلا گفتیم نور آبی منابع طبیعی و غیر طبیعی و یا مصنوعی دارد. برای هر نوع منبع، مثال‌هایی آوردیم. به طور کلی، استفاده روزمره گستره‌ی وسیعی از دستگاه‌های الکترونیکی و دیجیتالی مانند تلویزیون و موبایل و تبلت و کامپیوتر و لپتاپ که وجه مشترک تمامی آن‌ها نمایشگرهایی است نور آبی از خود متصاعد می‌کنند، به مرور زمان سلامتی چشم و پوست را به خطر می‌اندازد و در کوتاه مدت و بلند مدت کیفیت خواب شبانه را به شدت پایین می‌آورد.
نور آبی که توسط صفحه نمایش دستگاه‌های الکترونیکی منتشر می‌شود، می‌تواند منجر به خستگی چشم، خشکی، و حتی افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های چشمی مانند ماکولوپاتی که تجمع خون و انسداد رگ های خونی چشم را به همراه دارد و یا کاتاراکت که به آب مروارید نیز شهرت دارد، می‌شود. این نوع نور همچنین می‌تواند در کاهش کیفیت خواب تأثیرگذار باشد و باعث ایجاد مشکلات خواب مانند بیداری شبانه زودرسی شود.
اما نور آبی چگونه می‌تواند چنین عملکرد مخرب و شدید برای سلامتی ما داشته باشد؟ ما پاسخ به این سوال را در دو عامل مهم و کلیدی بررسی می‌کنیم:
۱- طول موج کوتاه و انرژی بسیار زیاد
همان طور که قبلا گفتیم، محدوده‌ی نورآبی طول موج کوتاهی دارد که از ۴۰۰ نانومتر (nm) می‌شود و تا ۱۰۰ نانومتر هم کوتاه تر می‌شود و جز اشعه‌های پر قدرتی به حساب می‌آید که می‌تواند بافت‌های زنده نفوذ کند و به آن‌ها آسیب برساند. به طور کلی، قانونی در رابطه اشعه‌های نور وجود دارد. هرچه طول موج نور کوتاه تر باشد، انرژی بالاتر و قدرت نفوذ بیشتری دارد.
در اثر تماس طولانی مدت با امواج فرابفنش و نور آبی، پوست بدن به مرور دچار آسیب و سوختگی می‌شود. دقیقا مانند اثر آفتاب سوختگی در یک روز گرم تابستانی!
حال که از قدرت نفوذ و انرژی بالای نور آبی و اثرات مخربی که برای پوست دارد با خبر شدید، تصور کنید که این نور چه آسیب‌های جبران ناپذیری می‌تواند برای چشم داشته باشد! نورآبی می‌تواند به مرور زمان بر روی شبکه‌ی چشم تاثیر بگذارد و به آن آسیب برساند. دلیل آن هم بسیار ساده است؛ قدرت نفوذ بالای نورآبی به راحتی به عمق شبکیه چشم نفوذ کرده و آن را به مرور تخریب می‌کند.
۲- نور آبی و ایجاد اختلال در ترشح هرمون خواب
ممکن است همیشه راهکارهای ساده‌ای به نظر برسند که بتوانند برای حل این مشکل به کار بیایند. به عنوان مثال، همواره گفته می‌شود که همیشه در حین کار با دستگاه های دیجیتالی احتیاط کنید تا بیش از اندازه و به صورت مداوم از این دستگاه ها استفاده نکنید و همواره زمانی را برای استراحت کردن تخصیص دهید. این راهکار فوق‌العاده‌ای است که قطعا به آن خواهیم پرداخت اما باید همواره واقعیت را نیز لحاظ کنیم.
واقعیت این است که تمام فعالیت‌های روزانه‌ی ما تا حد زیادی به استفاده از این نوع لوازم وابسته‌است. به همین دلیل، بنا به نیاز و کاربرد روزانه‌ی ما، ممکن است که اغلب اوقات فراموش کنیم که به چشمانمان استراحت دهیم و خیلی ساده به مدت زمان بسیار زیادی در کار خود با دستگاه های دیجیتالی غرق شویم. این موضوع در رابطه با زمان کار و یا تحصیل و آموزش امری اجتناب ناپذیر است اما نکته‌ی ترسناکی که وجود دارد این است که ما حتی در زمان‌های استراحت و فراغت خود نیز به استفاده از دستگاه‌های دیجیتالی می‌پردازیم! به همین دلیل است که ما در کیفیت خواب، تمرکز، توانایی پردازش و مواردی از این قبیل متوجه اختلالاتی غیر طبیعی می‌شویم.
نور آبی با کاهش ترشح هرمون ملاتونین که به هرمون آرامش و خواب شهرت دارد شده و با ترشح هورمون کورتیزول و آدرنالین که عناصر کلیدی و اساسی در ایجاد استرس هستند، منجر به اختلال در خواب ما می‌شود.
راهکارهای مقابله با اثرات نور آبی
با وجود تمام اثرات ترسناکی که نورآبی و فرابنفش دارد، اسنوا برای ارائه‌ی راهکارهای ساده و مهم برای جلوگیری هرچه بیشتر و بهتر و موثر تر از این اثرات مخربی که نورآبی با خود به همراه دارد، پیش شما است.
برای کاهش تأثیرات منفی نورآبی بر چشم و خواب، می‌توانید به روش‌های زیر رجوع کنید:
۱٫ استفاده از عینک‌های ضدنور آبی
به طور کلی، دو نوع عینک فوق‌العاده برای جلوگیری از تاثیرات مخرب نورفرابنفش در بازارها وجود دارد که یکی از آن‌ها عینک بلو کات (Blue Cut) و دیگری بلو کنترل (Blue Control) نام دارد. این عینک‌ها توانایی تجزیه نور مرئی و فیلتر کردن نورهای فرابنفش را دارند؛ به طوری که این عینک ها تمام نورهایی که از نمایشگر منتشر به جز نورهای محدوده‌ی نور آبی و بنفش را از خود عبور می‌دهند. این موضوع تا حد بسیار بالایی (چیزی در حدود ۹۸%) جلوی آسیب‌های ناشی از نور آبی به چشم را می‌گیرند.
بنابراین، استفاده از عینک‌هایی که دارای فیلترهای ضدنور آبی هستند، می‌تواند از برخورد نور آبی به چشم‌ها جلوگیری کنند و اثرات مضر آن حذف کنند.
۲٫ تنظیمات روشنایی صفحه نمایش
تنظیم روشنایی (Brightness) صفحه نمایش دستگاه‌های الکترونیکی به اندازه‌ی مورد نیاز برای زمان روشنایی روز و تاریکی شب و استفاده از تنظیمات فیلتر نور آبی که در دستگاه های دیجیتالی امروزی با عناوینی نظیر Blue Light Filter و یا Reading Mode بکار می‌روند، نور آبی را حذف می‌کنند و با اینکار، به حفظ سلامتی چشم کمک بسیار زیادی می‌کنند.
۳٫ محدود کردن زمان استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی
ایجاد محدودیت‌های استفاده‌ی ساعتی از لوازم دیجیتالی تا حد امکان، محدود کردن میزان زمان استفاده از آن‌ها، به ویژه در ساعات پایانی شب، می‌تواند به خواب بهتر و سلامتی چشم کمک کند. به طور کلی اعلام شده است که برای کسب حداکثر کیفیت خواب شبانه افراد باید استفاده از لوازم دیجیتالی خود را از ۱ تا ۲ ساعت قبل از خواب خود قطع کنند تا ترشح هورمون ملاتونین دچار اختلال نشود.
۴٫ ایجاد محیط خواب مناسب
استفاده از روش‌های مختلفی مانند خاموش کردن دستگاه‌های الکترونیکی قبل از خواب استفاده از تنظیم Airplane Mode در دستگاه‌های دیجیتالی مانند گوشی موبایل، لپتاپ و تبلت و استفاده از روش‌ها و المان‌های آرام‌بخش برای آماده شدن خواب و ایجاد محیط خوابی مناسب آرامش بخش می‌تواند به بهبود کیفیت خواب کمک بسیار زیادی کند.
حرف آخر اسنوا
به طور کلی، نورفرابنفش عضو لاینفک زندگی دیجیتالی امروزی ما می‌باشد و نمی‌توان از آن به طور کامل دوری کرد. اما همیشه راهکارهای مناسبی برای جلوگیری از اثرات مخرب این نور وجود دارد که در بالا به اصلی‌ترین و موثرترین راهکارهای موجود اشاره کردیم. شما با استفاده از این راهکارها می‌توانید به راحتی تمام عوامل منفی نورآبی را از بین ببرید و به راحتی به استفاده از لوازم دیجیتالی خود بپردازید.
